'Samen stappen maken': wandelen als verbindende kracht

Didam - Ria heeft altijd al graag gewandeld. Vorig jaar verhuisde ze naar Montferland en zag ze het als een mooie manier om mensen te leren kennen. Oorspronkelijk komt ze uit Lisse, maar haar dochter woonde al in Montferland. En haar andere twee kinderen waren ook al uit de Randstad vertrokken. Na het overlijden van haar man en haar zusje waren er meerdere redenen om het westen achter zich te laten. Toen ze eerder met pensioen kon gaan, was dat een goed moment om de stap te zetten.

Door Karin van der Velden

In december 2023, net voor kerst, kwam Ria in Montferland wonen. Het was niet moeilijk om hier haar draai te vinden, en de wandelgroep speelde daar een grote rol in. Nu wandelt ze nog steeds met de groep en ondernemen ze samen ook andere activiteiten, zoals fietsen en samen eten. Elke woensdag trekken ze eropuit. De samenstelling van de groep is in de loop van de tijd wat veranderd, maar de verbinding is gebleven.

Ria las in het Montferland Journaal een artikel over het initiatief ‘Samen stappen maken’ van wandel- en rouwcoach Erna Eskes. Wat haar opviel, was de uitspraak dat iedereen in het leven wel een vorm van rouw heeft meegemaakt. Dat raakte haar.

Tijdens het eerste contact met Erna vertelde Ria dat ze net een nieuwe knie had gekregen en dat ze twijfelde of ze het tempo kon bijhouden. Erna stelde haar gerust, en Ria besloot het te proberen. De eerste wandeling was spannend, omdat ze nog niemand kende. Maar al snel ontstonden er gesprekken. De openingsvraag was: “Wat heeft jou ertoe gebracht om mee te wandelen?”

'Soms voelde

ik herkenning,

soms juist niet.

Maar dat

was ook goed'

Tijdens het wandelen staat de groep regelmatig stil om bewust naar de natuur te kijken. Dat hielp Ria bij haar rouwverwerking en bij andere levensvragen. “Bewustwording van je omgeving is belangrijk,” vult Erna aan. “Wat is er buiten jou? Wat zie je echt?” Ze vergelijkt het met een boom: de manier waarop een boom groeit, hoe hij zijn plek inneemt in de natuur. “Het klinkt misschien zweverig, maar het is heel concreet.”

Ria herkent dat: “Soms zag ik een hele sterke boom en voelde ik me net zo. Anderen zagen juist de buigzame takjes. Ik vond het mos dat op een boom groeit mooi, omdat het zo zijn eigen gang ging.” Erna knikt: “Iedereen haalt eruit wat bij hem of haar past. Normaal loop je door de natuur zonder stil te staan, maar dat deden wij juist wél. En dat doen we nog steeds. Soms deel je wat je ziet of voelt, soms niet. De gesprekken gaan vanzelf, ook over het leven.”

Meer dan rouw om een overlijden

Het mooie aan de groep is dat iedereen vanuit een andere invalshoek meedoet. Rouw wordt vaak geassocieerd met overlijden, maar het kan ook gaan om een verhuizing, een verloren jeugd of andere vormen van verlies. Wandelen helpt om letterlijk vooruit te komen. “In het begin vraag je je af of je je verhaal aan vreemden wilt vertellen,” zegt Erna. “Je moet je openstellen en je veilig voelen. En je hoeft niets te vertellen. Alleen al luisteren naar anderen geeft herkenning. Hoewel iedereen rouw op andere manier beleeft, zijn er ook veel overeenkomsten.”

Ria herinnert zich hoe ze na het overlijden van haar man vijf jaar geleden steun vond in gesprekken met mensen bij wie het verlies al langer geleden was. “Soms voelde ik herkenning, soms juist niet. Maar dat was ook goed.”

Erna benadrukt dat humor ook een belangrijke rol speelt in de groep. “Soms is het galgenhumor, en dat mag ook. Mensen attenderen elkaar op dingen. Ik liep bijvoorbeeld al talloze keren de Hettenheuvel op, maar pas toen iemand me erop wees, zag ik een Mariabeeldje.”

Blijven bewegen, blijven verbinden

De groep wandelt niet alleen samen, maar helpt elkaar ook praktisch. Ria kreeg last van een hernia, maar haar wandelvrienden zorgden ervoor dat ze bleef bewegen. “De eerste route die ik weer liep, had halverwege een bankje. De groep dacht daarover mee en niemand gaf me het gevoel dat ik hen ophield. We hanteren nog steeds ‘tempo nul’ en dat voelt goed,” zegt Ria.

Erna begeleidt de wandelgroepen twaalf weken. De groep waarin Ria begon, was de eerste met deze insteek. Erna let erop dat iedereen mee kan komen en zich onderdeel van de groep voelt. “Soms loopt iemand te hard, dan draaien we om zodat diegene achteraan komt. We passen ons tempo aan elkaar aan.”

Erna had gehoopt dat de groep na een jaar nog hecht zou zijn, maar had het niet verwacht. “Het bevestigt voor mij dat coaching in de natuur echt werkt.” Ria knikt: “Dat komt door de onderlinge verbinding.”

Die verbinding motiveert Erna om in september een nieuwe groep te starten. “Dat is een mooi moment: de periode naar de feestdagen toe. Iedereen is druk met cadeaus en diners, de tijd voor de feestdagen is daardoor vaak het moeilijkst. Juist dan kunnen mensen zich eenzaam voelen.”

Wandelen als gemeentelijk beleid

Ivo Nijenhuis, beleidsmedewerker sport en gezondheid, ziet dit initiatief als een voorbeeld van waarom Montferland wandelen stimuleert. "Er is geen mooiere omgeving om te wandelen dan hier. Wandelen heeft voor iedereen een ander doel: rouw verwerken, gezondheidsproblemen aanpakken, fitter worden of gewoon mensen ontmoeten. Het is een laagdrempelige manier om in beweging te komen, en dat ondersteunen we als gemeente.”

Het lokale netwerk versterkt elkaar. Erna voelt zich gesteund door de gemeente, die ervoor zorgt dat iedereen mee kan doen. "Het mooiste is dat we het samen doen. Je hoeft het niet alleen te doen. En juist dát maakt het verschil.”

Wandel jij mee?

Wandelen is gezond, ontspannend en leuk. Montferland heeft veel natuur en is daardoor bij uitstek een plek om eropuit te gaan. Dat kan alleen of samen met anderen.

Er zijn wandelmogelijkheden voor iedereen. Welcom, GGD Noord- en Oost-Gelderland, gemeenten in de West Achterhoek en Wageningen Universiteit werken eraan om zoveel mogelijk mensen te laten profiteren van de voordelen van wandelen.

Deze actie is onderdeel van het project ‘De Pas Erin’. De wandelingen met Erna Eskes beginnen op woensdag 24 september. Om 09.30 uur verzamelen de wandelaars zich bij Hotel Restaurant Ruimzicht, Kilderseweg 19 in Zeddam. Er wordt een uur gewandeld. Opgeven kan via: dewandelstap.nl